dinsdag 4 november 2008

Vorm zonder inhoud

Minister Koenders stoort zich in de 'Spits' van 4 november 2008 aan de toon van het debat over ontwikkelingshulp. Blijkbaar dus niet aan de inhoud. Of toch wel? Hij beklaagt zich over een gebrek aan "serieuze kritiek" en "flagarante onwaarheden". Flagarante onwaarheden? Zonder ook maar een punt aan te brengen in zijn zin voegt hij er onmiddellijk aan toe "dat er soms ook wel iets mis gaat" en "als mensen het per definitie geldverspilling vinden, is het lastig debatteren".

Ten eerste, wat gaat er mis? Koenders geeft zelf toe, dat er in veel OPEC landen geen cent van de oliedollars aan gezondheidszorg wordt uitgegeven. Gelukkig is de Nederlandse belastingbetaler daar om dat vervelende gat voor de sheiks op te vullen. Ach, die landen hebben het zo hard nodig. Herinnert u zich nog de prijs die u laatst bij de pomp betaalde - inclusief ontwikkelingshulp accijns?

Dat wat de Nederlandse staat in dertig jaar in Jemen heeft opgebouwd met een klein, onbeduidend, binnenlands oorlogje van de kaart wordt geveegd vindt hij ook niet echt een probleem. Hoezo geldverspilling? Maar, zegt Koenders, "terrorisme"! Wow, dat is iets wat ons aanspreekt. Wat ons belastinggeld daaraan bijdraagt is echter onduidelijk. "Samenwerken is in ons belang" stelt Koenders "Want terrorisme is een probleem". Koeien, open deuren, iemand?

Koenders blijft maar hameren op het feit, dat er veel problemen zijn. Dat weet een kind, maar wat de "Return On Investment" van onze belastingcenten is en blijft onduidelijk. Bert Koenders is een alfa. Alfa's houden niet van cijfers. De toon, daar gaat het om. Cijfers zijn alleen maar lastig. Je zou zo maar eens ongelijk kunnen krijgen, zelfs zonder debat.

Feiten, daar gaat het om. Cijfers, daar draait het om. Ik heb nog nooit iemand horen vertellen over het succes van een ontwikkelingstraject. Toen ik studeerde waren er een aantal idealisten op de universiteit, die een inzamelingsactie organiseerden voor een dorp in Afrika. Daar moest en zou een waterpomp komen. Schoon water, onze Bert had het er net nog over. Ze hadden succes, iedereen doneerde een paar centen van zijn karige studiebeurs en de pomp kwam er. Geweldig! Alleen jammer dat een naburig dorp zo jaloers was op die voorziening, dat hij op bijzonder efficiente wijze en vrijwel onmiddellijk onklaar werd gemaakt.

Toen ik op bezoek was in Wageningen ontmoette ik een docente, die jarenlang uit puur idealisme in Afrika had gewerkt. Na langdurig onderzoek was ze tot de conclusie gekomen, dat andere gewassen de opbrengst zouden verveelvoudigen. Dat moest alleen nog even langs de stamoudsten. Jammer dan. Het mocht niet van de voorouders. Bob Marley kwam niet voor niks uit Afrika.

Na mijn studie ontmoette ik een oud-klasgenoot, die inmiddels op het Ministerie van Buitenlandse zaken werkte. Aan een van de armste landen ter wereld, Mali, had men een waterkrachtcentrale geschonken. Het ding werkte tot dat het aan gebrek aan onderhoud ineenstortte. En daarna lagen de ruines daar gewoon. Bruikbare onderdelen werden gestript en dat was het dan. "Over tractoren, die op de velden liggen weg te roesten wil ik het nog niet eens hebben", bekende hij. Waarvan akte. Tja, meent onze Bert, "We kunnen niet verder gaan zoals in de jaren zeventig en tachtig". Prachtig Bert, waar zijn mijn centen? En die van mijn altijd PvdA stemmende vader? Jammer dan?

Voor u de volgende keer nog eens geld geeft aan "Live Aid" geeft, beseft u zich wel, dat de rondtrekkende stammen daar zich zo explosief hebben vermenigvuldigd, dat de grond waar zij roofbouw op plegen niet meer de tijd heeft om zich te herstellen? Het gevolg is, dat het in woestijn verandert. Dat veroorzaakt die hongersnood in de eerste plaats en is eigenlijk de manier waarop Moeder Natuur tracht het evenwicht te herstellen. Minder mensen betekent minder bevolkingsdruk. Minder bevolkingsdruk betekent minder roofbouw. Minder roofbouw betekent meer tijd om te herstellen. Meer tijd om te herstellen betekent minder woestijn. Minder woestijn betekent minder hongersnood. Dit is voor de intelligentere mensen onder ons, wat betekent het als de bevolkingsdruk hetzelfde blijft. Voor de dombo's onder ons: blijf vooral doneren.

Weet u wat het armste land ter wereld was rond 1950, zo ongeveer de positie van Mali nu? U raadt het nooit: Zuid-Korea. Toegegeven, het ontving aanzienlijke steun van de Verenigde Staten, maar binnen veertig jaar ontwikkelde het zich van agrarische samenleving tot de industriele grootmacht van nu. Vergelijk dat met Zimbabwe, die zich in dezelfde periode "ontwikkelde" van de graanschuur van Afrika tot de puinhoop, die het nu is.

Welvaart is een keuze. Niemand heeft daar Bert Koenders voor nodig. Uiteraard vindt hij het vast wel 'cool' om minister te zijn, wie niet. Maar dan wel van het "Ministerie van Verspilling". Ontwikkelingshulp, daar zit geen Nederlander op te wachten. Zelfs geen Afrikaan - afgezien van een paar Oegandese dictators. Een "Postcode Loterij", die elke keer weer op jouw st(r)aat valt is namelijk ook best 'cool'.

Geen opmerkingen: