Een paar weken geleden verscheen er een tweet van Kim Feenstra, waarin ze aangaf te geloven dat ebola een oorlogswapen was. Zoals zoveel mensen, die slechts een VMBO opleiding hebben, weet ze uiteraard niet hoe ze zo'n verdenking aannemelijk moet maken, wat uiteindelijk leidt tot een ietwat komisch en zeer aandoenlijk betoog over "rechten" en "meningen". "Feiten" blijven helaas wat achter in het geheel - wat jammer is.
Maar ook zonder dat je diepgaand onderzoek doet kun je een dergelijke stelling aannemelijk maken. Einstein bediende zich bijvoorbeeld veelvuldig van een instrument, dat "gedachteexperiment" heet. Ook in dit geval kun je dat toepassen.
Laten we bijvoorbeeld beginnen met de feiten. Ebola brak uit in West Afrika. Wie zou er een belang kunnen hebben om daar de bevolking uit te roeien én de mogelijkheid hebben om een dergelijk geavanceerd biologisch wapen te ontwikkelen en in te zetten. Zouden het de Chinezen kunnen zijn, die forse investeringen in het continent doen en een conflict hebben met de lokale bevolking? Dat motief lijkt minder voor de hand te liggen als we de Amerikanen daarvan zouden verdenken. Je zou dan eerder een land als Nigeria verwachten, dat grote olievoorraden heeft.
Maar misschien is er een ander motief. Wellicht hebben de Amerikanen er een geheim laboratorium voor biologische wapens gevestigd en is dit een ongeluk of zelfs een test. Wellicht wilde men een versnelling in de ontwikkeling van een vaccin en was dit de perfecte gelegenheid om dat te bereiken. De vraag blijft echter: waarom.
Een biologisch wapen is niet anders dan een ander wapen. Het wordt ontworpen, gemaakt en getest. Wat zouden de vereisten zijn van zo'n wapen?
Ten eerste moet het de vijand schade toebrengen. De grootste schade breng je niet toe als mensen snel doodgaan, maar juist als ze (a) niet meer tot iets in staat zijn en (b) als ze veel en langdurige zorg behoeven. Hoe meer resources van de vijand worden opgeslokt door de intense verpleging en hoe ernstiger het dagelijkse leven ontregeld wordt, des te beter het wapen. Een dode vijand heeft namelijk alleen maar een begrafenis nodig. Extra bonus als het verloop van de ziekte gruwelijk genoeg is om voor een psychologisch effect te zorgen, d.w.z. paniek.
Ten tweede wil je een relatief lange incubatietijd, maar wel één waarin de geinfecteerde behoorlijk besmettelijk is - het liefst via de lucht. Iemand, die verkouden wordt verspreidt met iedere nies een aerosol van virusdeeltjes over een afstand van wel twintig meter. Ideaal! Op die manier zorg je voor verspreiding van de ziekte over een groot gedeelte van de bevolking. Als mensen dan uiteindelijk ziek worden is het al te laat. Een korte incubatietijd betekent, dat je een zieke snel kunt opsporen en isoleren - en dat is nou net niet de bedoeling. De kans op besmetting is veel groter via de lucht dan via lichaamsvloeistoffen. Je wilt de ratio van patient ten opzichte van het aantal nieuwe besmettingen zo hoog mogelijk hebben.
Ten derde wil je er niet zelf onderdoor gaan. Je moet dus al een vaccin op de plank hebben, zodat je eigen bevolking veilig is of in ieder geval tenminste je eigen soldaten voor de duur van de oorlog geen gevaar lopen. De non-plus-ultra versie van zo'n wapen zou specifiek zijn, dat wil zeggen dat het alleen aangrijpt op de vijand en niet de eigen bevolking of troepen, door bijvoorbeeld handig gebruik te maken van specifieke genen of andere biochemische eigenschappen van een specifieke bevolkingsgroep.
Als we die meetlat langs ebola halen, dan zien we dat ebola daar maar matig aan voldoet. Aids komt eigenlijk al een heel stuk dichter in de buurt, al blijft ook daar de vraag waarom men dat ingezet zou zetten. Weliswaar is er een maatschappelijke controverse t.a.v. homosexualiteit, prostitutie en drugsgebruik, maar is er een specifiek belang om deze groepen in de eigen samenleving uit te roeien? En zo ja, (opnieuw) wie heeft dat belang én de mogelijkheden om dit op te zetten en uit te voeren?
Dit alles maakt "Feenstra-hypothese" er niet aannemelijker op. Maar niet getreurd Kim, je wordt vanzelf wel ouder en onaantrekkelijker tot op het punt, dat niemand meer enige interesse heeft in wat dat ouwe wijf aan het twitteren is. En in de tussentijd mag je echt geloven wat je wilt. UFO's die met ebola besmette Yeti's loslaten om de planeet te ontvolken en ons water te stelen? Je zal mij niet op je weg vinden, echt niet.
Maar ik heb ook het recht om er smakelijk om te lachen. Vergeet dat niet.
